Η αντισεισμική προστασία των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της Ηπείρου είναι, όπως επισημαίνουν αρχαιολόγοι, σχεδόν ανύπαρκτη.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στον «Π.Λ.» του προϊσταμένου της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων Ηπείρου αρχιτέκτονα Σπύρου Πανταζή, ο οποίος επεσήμανε ότι πολλά από τα 3000 μνημεία στην περιοχή μας (εκκλησίες, νερόμυλοι, βρύσες κ.λπ.) κινδυνεύουν με κατάρρευση, ακόμη και από έναν μικρής έντασης σεισμό. Χρειάζεται να προχωρήσει, σύμφωνα με τον κ. Πανταζή, «η συντήρηση των μνημείων αυτών, τα οποία μέχρι τώρα σκεπάζει πέπλο αδιαφορίας, καθώς και η κατηγοριοποίηση τους σε σχέση με τη σπουδαιότητα και τον «αποδεκτό βαθμό» σεισμικής βλάβης τους».
Να σημειωθεί ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων κάνει κάποιες προσπάθειες αναστήλωσης των μνημείων (εκκλησιαστικών και διάφορων άλλων), όμως δεν έχει αρκετά χρήματα στην διάθεση της γι' αυτό το σκοπό. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Δήμους.
Τα μνημεία, ωστόσο, χρειάζονται προστασία. Αφού το κράτος δεν μπορεί, οι τοπικοί φορείς, Αδελφότητες και Πολιτιστικοί Σύλλογοι, οφείλουν να δραστηριοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Δηλαδή αντί να δαπανούν χρήματα για παρεμβάσεις μικρής σημασίας ή για χορούς και πανηγύρια, να προσανατολιστούν στην προστασία και ανάδειξη των μνημείων...
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Κώστας Μακρόπουλος, «ένας από τους κύριους κινδύνους που απειλούν τα μνημεία μας είναι ο σεισμός, ο οποίος αποτελεί την καταστροφικότερη αιτία από όλους τους άλλους παράγοντες. Η επιτυχής αντιμετώπισή του είναι συνάρτηση των μέτρων που θα ληφθούν».
Και προσθέτει: «Στις περισσότερες περιπτώσεις προγενέστεροι σεισμοί έχουν ήδη προκαλέσει μικρές ή μεγάλες βλάβες στο μνημείο, η συσσώρευση των οποίων ενδέχεται να μειώνει δυσπροβλέπτως την διαθέσιμη αντισεισμικότητά του».
Ακόμη επισημαίνει ότι «η τρωτότητα εκφράζει την συμπεριφορά (απόκριση) του μνημείου σε σεισμικό γεγονός αγνώστων χαρακτηριστικών, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα προσδιορισμού της κατασκευής. Συνεκτιμώνται η τυχαία φύση της σεισμικής δράσης και οι ιδιότητες της κατασκευής που επηρεάζουν την σεισμική της απόκριση».
Η ανάγκη σύνταξης ενός κανονιστικού κειμένου για τον αντισεισμικό σχεδιασμό των επεμβάσεων στα μνημεία, θεωρείται πλέον απαραίτητο.
Όσον αφορά στην αντισεισμική προστασία των μνημείων, οι επιστήμονες τονίζουν ότι η επιλογή του σχετικού σχεδιασμού «περνάει μέσα από τη σύγχρονη θεώρηση όλων των υπεισερχόμενων μνημειακών και κοινωνικών αξιών, με κατάλληλους κάθε φορά συντελεστές βαρύτητας», τους οποίους «υπαγορεύει η πολιτιστική, ηθική και πολιτική συγκυρία κάθε εποχής και κάθε χώρας».
Ακόμη πρέπει να αναληφθεί η ευθύνη των ενδεχόμενων συνεπειών από την πιθανή υπέρβαση του εκάστοτε σεισμικού σχεδιασμού.
Πιο απλά... να μη ρίχνει τις ευθύνες ο συντηρητής ή ο αρχαιολόγος στον πολιτικό μηχανικό και το αντίθετο
Μάλιστα σε ορισμένες χώρες «απαλλάσσονται» οι τεχνικοί από τον υπολογισμό των σχετικών επεμβάσεων στο μνημείο, «οι οποίες έτσι παραμένουν σε μία στάθμη απλής "βελτίωσης"».
Εδώ εννοείται κυρίως η συζήτηση (όχι μόνο επιστημονική αλλά και ιδεολογική - πολιτική) για το αν και σε ποιο βαθμό πρέπει να γίνει οποιαδήποτε επέμβαση σε ένα μνημείο.
Γι΄ αυτό και αναγνωρίζεται «η ανάγκη μιας πιο θεσμοθετημένης μεθοδολογίας για την επιλογή της σεισμικής δράσης σχεδιασμού κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη σοβαρότατα τις μνημειακές αξίες αλλά και την αξία της ανθρώπινης ζωής και των κοινωνικών χρήσεων».
proinoslogos
Να σημειωθεί ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων κάνει κάποιες προσπάθειες αναστήλωσης των μνημείων (εκκλησιαστικών και διάφορων άλλων), όμως δεν έχει αρκετά χρήματα στην διάθεση της γι' αυτό το σκοπό. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Δήμους.
Τα μνημεία, ωστόσο, χρειάζονται προστασία. Αφού το κράτος δεν μπορεί, οι τοπικοί φορείς, Αδελφότητες και Πολιτιστικοί Σύλλογοι, οφείλουν να δραστηριοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Δηλαδή αντί να δαπανούν χρήματα για παρεμβάσεις μικρής σημασίας ή για χορούς και πανηγύρια, να προσανατολιστούν στην προστασία και ανάδειξη των μνημείων...
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής σεισμολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Κώστας Μακρόπουλος, «ένας από τους κύριους κινδύνους που απειλούν τα μνημεία μας είναι ο σεισμός, ο οποίος αποτελεί την καταστροφικότερη αιτία από όλους τους άλλους παράγοντες. Η επιτυχής αντιμετώπισή του είναι συνάρτηση των μέτρων που θα ληφθούν».
Και προσθέτει: «Στις περισσότερες περιπτώσεις προγενέστεροι σεισμοί έχουν ήδη προκαλέσει μικρές ή μεγάλες βλάβες στο μνημείο, η συσσώρευση των οποίων ενδέχεται να μειώνει δυσπροβλέπτως την διαθέσιμη αντισεισμικότητά του».
Ακόμη επισημαίνει ότι «η τρωτότητα εκφράζει την συμπεριφορά (απόκριση) του μνημείου σε σεισμικό γεγονός αγνώστων χαρακτηριστικών, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα προσδιορισμού της κατασκευής. Συνεκτιμώνται η τυχαία φύση της σεισμικής δράσης και οι ιδιότητες της κατασκευής που επηρεάζουν την σεισμική της απόκριση».
Η ανάγκη σύνταξης ενός κανονιστικού κειμένου για τον αντισεισμικό σχεδιασμό των επεμβάσεων στα μνημεία, θεωρείται πλέον απαραίτητο.
Όσον αφορά στην αντισεισμική προστασία των μνημείων, οι επιστήμονες τονίζουν ότι η επιλογή του σχετικού σχεδιασμού «περνάει μέσα από τη σύγχρονη θεώρηση όλων των υπεισερχόμενων μνημειακών και κοινωνικών αξιών, με κατάλληλους κάθε φορά συντελεστές βαρύτητας», τους οποίους «υπαγορεύει η πολιτιστική, ηθική και πολιτική συγκυρία κάθε εποχής και κάθε χώρας».
Ακόμη πρέπει να αναληφθεί η ευθύνη των ενδεχόμενων συνεπειών από την πιθανή υπέρβαση του εκάστοτε σεισμικού σχεδιασμού.
Πιο απλά... να μη ρίχνει τις ευθύνες ο συντηρητής ή ο αρχαιολόγος στον πολιτικό μηχανικό και το αντίθετο
Μάλιστα σε ορισμένες χώρες «απαλλάσσονται» οι τεχνικοί από τον υπολογισμό των σχετικών επεμβάσεων στο μνημείο, «οι οποίες έτσι παραμένουν σε μία στάθμη απλής "βελτίωσης"».
Εδώ εννοείται κυρίως η συζήτηση (όχι μόνο επιστημονική αλλά και ιδεολογική - πολιτική) για το αν και σε ποιο βαθμό πρέπει να γίνει οποιαδήποτε επέμβαση σε ένα μνημείο.
Γι΄ αυτό και αναγνωρίζεται «η ανάγκη μιας πιο θεσμοθετημένης μεθοδολογίας για την επιλογή της σεισμικής δράσης σχεδιασμού κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη σοβαρότατα τις μνημειακές αξίες αλλά και την αξία της ανθρώπινης ζωής και των κοινωνικών χρήσεων».
proinoslogos
