Ο Χάουαρντ Ζιν, Αμερικανός ακαδημαϊκός η εναλλακτική ιστορία του οποίου για τις Ηνωμένες Πολιτείες διαβάστηκε από εκατομμύρια ανθρώπους, απεβίωσε χθες Τετάρτη. Ήταν 87 ετών.
Ο θάνατος του Ζιν επιβεβαιώθηκε από τον Δικτυακό τόπο www.howardzinn.org. Η εφημερίδα The Boston Globe ανέφερε ότι η αιτία του θανάτου του ήταν καρδιακή προσβολή που υπέστη ενώ ταξίδευε, στη Σάντα Μόνικα, στην Καλιφόρνια.
Γνωστός ακτιβιστής κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και παθιασμένος υποστηρικτής των κινημάτων των αφροαμερικανών για πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, ο Ζιν βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της κοινωνικής αναταραχής στη χώρα του από την δεκαετία του 1950 ως τα τέλη εκείνης του 1970. Αλλά έγινε ευρύτερα γνωστός για το βιβλίο του A People's History of the United States (Harper & Row, 1980• στα Ελληνικά: Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών, μετάφραση Θεόδωρου Καλύβα, Αιώρα, Αθήνα 2008), που πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα...
Ο Ζιν ανέτρεψε όλα τα στερεότυπα της επίσημης ιστοριογραφίας, τοποθετώντας στη θέση των κεντρικών ηρώων της ιστορίας των ΗΠΑ όχι τους «ιδρυτές» της, αλλά τους πρώτους συνδικαλιστές, τις φεμινίστριες και μαχητές για διάφορους σκοπούς.
«Τα γραπτά του άλλαξαν τη συνείδηση μιας γενιάς, βοήθησαν να ανοίξουν νέοι δρόμοι προς την κατανόηση και την κρίσιμη σημασία της για τις ζωές μας», είχε γράψει ο αριστερός καθηγητής του MIT Νόαμ Τσόμσκι για το Ζιν.
Ο ψηλός, ασπρομάλλης καθηγητής είχε συνεργαστεί με αρκετές διασημότητες, όπως τον ηθοποιό Ματ Ντέιμον, το σκηνοθέτη Όλιβερ Στόουν, τον τραγουδιστή της ροκ Μπρους Σπρίνγκστιν και τον Μπομπ Ντίλαν.
Ο Ζιν γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, δούλεψε ως εργάτης σε ναυπηγείο και υπηρέτησε ως βομβαρδιστής στην αμερικανική πολεμική αεροπορία στην διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πριν πάει στο κολέγιο και πάρει το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Δίδαξε στο Σπέλμαν, ένα κολέγιο με φοιτήτριες κυρίως νεαρές μαύρες στην Ατλάντα της Τζόρτζια, και κατόπιν στο Boston University, όπου απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη φήμη πρωταγωνιστώντας σε πολλές απεργίες και αντιπολεμικές κινητοποιήσεις.
Στην αυτοβιογραφία του [You Can't Be Neutral on a Moving Train, Beacon Press, Βοστόνη 2002], ο Ζιν σημείωνε ότι η αντικειμενικότητα ουδέποτε υπήρξε στόχος στα μαθήματα που παρέδιδε. «Ήθελα οι φοιτητές να φεύγουν από την τάξη όχι απλά καλύτερα πληροφορημένοι, αλλά προετοιμασμένοι να παρατήσουν την ασφάλεια της σιωπής, πιο έτοιμοι να μιλήσουν, να δράσουν ενάντια στην αδικία όπου την έβλεπαν. Αυτή, φυσικά, ήταν μια συνταγή για φασαρίες».
Γνωστός ακτιβιστής κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και παθιασμένος υποστηρικτής των κινημάτων των αφροαμερικανών για πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, ο Ζιν βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της κοινωνικής αναταραχής στη χώρα του από την δεκαετία του 1950 ως τα τέλη εκείνης του 1970. Αλλά έγινε ευρύτερα γνωστός για το βιβλίο του A People's History of the United States (Harper & Row, 1980• στα Ελληνικά: Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών, μετάφραση Θεόδωρου Καλύβα, Αιώρα, Αθήνα 2008), που πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα...
Ο Ζιν ανέτρεψε όλα τα στερεότυπα της επίσημης ιστοριογραφίας, τοποθετώντας στη θέση των κεντρικών ηρώων της ιστορίας των ΗΠΑ όχι τους «ιδρυτές» της, αλλά τους πρώτους συνδικαλιστές, τις φεμινίστριες και μαχητές για διάφορους σκοπούς.
«Τα γραπτά του άλλαξαν τη συνείδηση μιας γενιάς, βοήθησαν να ανοίξουν νέοι δρόμοι προς την κατανόηση και την κρίσιμη σημασία της για τις ζωές μας», είχε γράψει ο αριστερός καθηγητής του MIT Νόαμ Τσόμσκι για το Ζιν.
Ο ψηλός, ασπρομάλλης καθηγητής είχε συνεργαστεί με αρκετές διασημότητες, όπως τον ηθοποιό Ματ Ντέιμον, το σκηνοθέτη Όλιβερ Στόουν, τον τραγουδιστή της ροκ Μπρους Σπρίνγκστιν και τον Μπομπ Ντίλαν.
Ο Ζιν γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, δούλεψε ως εργάτης σε ναυπηγείο και υπηρέτησε ως βομβαρδιστής στην αμερικανική πολεμική αεροπορία στην διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πριν πάει στο κολέγιο και πάρει το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Δίδαξε στο Σπέλμαν, ένα κολέγιο με φοιτήτριες κυρίως νεαρές μαύρες στην Ατλάντα της Τζόρτζια, και κατόπιν στο Boston University, όπου απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη φήμη πρωταγωνιστώντας σε πολλές απεργίες και αντιπολεμικές κινητοποιήσεις.
Στην αυτοβιογραφία του [You Can't Be Neutral on a Moving Train, Beacon Press, Βοστόνη 2002], ο Ζιν σημείωνε ότι η αντικειμενικότητα ουδέποτε υπήρξε στόχος στα μαθήματα που παρέδιδε. «Ήθελα οι φοιτητές να φεύγουν από την τάξη όχι απλά καλύτερα πληροφορημένοι, αλλά προετοιμασμένοι να παρατήσουν την ασφάλεια της σιωπής, πιο έτοιμοι να μιλήσουν, να δράσουν ενάντια στην αδικία όπου την έβλεπαν. Αυτή, φυσικά, ήταν μια συνταγή για φασαρίες».
