Στην τύχη τους έχουν αφήσει οι αρμόδιοι την αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά του Ζαγορίου, με αποτέλεσμα μνημεία της περιοχής να υποβαθμίζονται καθημερινά.
Η αρχιτεκτονική του Ζαγορίου, τα πέτρινα γεφύρια, η δομή, η οργάνωση και τα καλντερίμια των οικισμών και ο φυσικός πλούτος αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τον βασικό πόλο έλξης του τουριστικού ρεύματος, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που τα τελευταία χρόνια αυξάνεται. Παράλληλα, όμως, αυξάνεται και η «τάση» μιας μερίδας των επισκεπτών να καταστρέφουν τα μοναδικά πέτρινα γεφύρια και να αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής των λιθόκτιστων μνημείων...
Πριν από πέντε χρόνια ο «Η.Α.» είχε αναφερθεί στα πολλαπλά προβλήματα που τα πέτρινα γεφύρια αντιμετωπίζουν. Οι αναπλάσεις και αποκαταστάσεις που ακολούθησαν σε ελάχιστα γεφύρια (κυρίως στο δήμο Κεντρικού Ζαγορίου) αμφισβητήθηκαν από τους επιστημονικούς φορείς και από τις τοπικές κοινωνίες. Όμως, το χειρότερο απ’ όλα είναι η «απόσταση» που οι αρμόδιοι φορείς κρατούν από την καταστροφή των πέτρινων γεφυριών, τα οποία ακόμη και σήμερα αποτελούν βασικό προορισμό χιλιάδων επισκεπτών.
Διαρκής υποβάθμιση
Μια επίσκεψη στα σημαντικότερα από αρχιτεκτονική άποψη πέτρινα γεφύρια και γνωστότερα στο πανελλήνιο για την λαϊκή αρχιτεκτονική αποδεικνύει ότι οι «βάνδαλοι» καταστρέφουν καθημερινά τα μνημεία του Ζαγορίου. Το πλέον κλασικό παράδειγμα αποτελεί το Τρίτοξο γεφύρι («Καλογερικό ή του Πλακίδα») στους Κήπους του δήμου Τύμφης. Εκεί, στα τόξα του, οι επισκέπτες αφαιρούν διαρκώς πέτρες από τα καλντερίμια, με αποτέλεσμα να χάνεται η ομορφιά και να αλλοιώνεται η αισθητική του και παράλληλα να υποβαθμίζεται συνολικά το πιο πολυφωτογραφισμένο γεφύρι της περιοχής.
Σε διάστημα πέντε ετών οι επισκέπτες «απογύμνωσαν» το καλντερίμι του κεντρικού τόξου. Όπως αποκαλύπτει ο «Η.Α.» στο κεντρικό τόξο αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο οι «μαύρες τρύπες» και απόδειξη για την απαράδεκτη αυτή κατάσταση είναι οι λίμνες που πλέον σχηματίζονται στο καλντερίμι του πασίγνωστου γεφυριού τις μέρες που βρέχει. Πολίτες που το περασμένο Σαββατοκύριακο επισκέφθηκαν το γνωστό και πανέμορφο γεφύρι και διαπίστωσαν τις καταστροφές στα τόξα του εξέφρασαν τη δυσφορία τους. «Σταματήστε τους βανδάλους», ήταν το σαφές μήνυμα που έστειλαν σε κάθε αρμόδιο φορέα μέσω του «Η.Α.» που βρέθηκε αυτές τις μέρες στην περιοχή.
Πολλοί λόγοι
Όμως, οι αρμόδιοι εξακολουθούν να αδιαφορούν μπροστά στην ολοένα αυξανόμενη καταστροφή των πέτρινων γεφυριών. Οι δήμοι προτιμούν να τσιμεντοστρώνουν δρόμους και… καλντερίμια, η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση δεν έχει παρουσιάσει κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την προστασία των γεφυριών και αρκείται στη χρηματοδότηση μεμονωμένων έργων. Την ίδια τακτική ακολουθεί και το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο δεν διαθέτει κονδύλια για την προστασία, ανάπλαση και προβολή των γεφυριών. Αδιαφορία και ανοχή επιδεικνύουν και οι τοπικές κοινωνίες καθώς και οι επαγγελματίες της περιοχής, αφού μέχρι σήμερα κανένας από τους συλλογικούς φορείς δεν έχει αντιδράσει για τις διαπιστωμένες καταστροφές στην πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά του Ζαγορίου.
Δύο αιώνες ζωής και τώρα καταστροφή
Το συγκεκριμένο γεφύρι είναι από μεγαλύτερα σε μήκος στο Ζαγόρι και φτάνει τα 56 μέτρα. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι τα τρία τόξα που κατασκεύασε ο πρωτομάστορας και αυτό κεντρίζει το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Σε πέντε χρόνια το Τρίτοξο γεφύρι κλείνει δύο αιώνες ζωής, καθώς χτίστηκε το 1814 και επισκευάστηκε 51 χρόνια αργότερα (1865). Οι πέτρες από τα καλντερίμια των τόξων αφαιρούνται από μέρος επισκεπτών που τις παίρνουν ως… σουβενίρ για τα σπίτια τους. Μια ακόμη αιτία της καταστροφής είναι ότι ορισμένοι πετούν τις πέτρες στο ποτάμι του Βίκου, ειδικά τους μήνες που τρέχει νερό στην κοίτη του.
Η αρχιτεκτονική του Ζαγορίου, τα πέτρινα γεφύρια, η δομή, η οργάνωση και τα καλντερίμια των οικισμών και ο φυσικός πλούτος αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τον βασικό πόλο έλξης του τουριστικού ρεύματος, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που τα τελευταία χρόνια αυξάνεται. Παράλληλα, όμως, αυξάνεται και η «τάση» μιας μερίδας των επισκεπτών να καταστρέφουν τα μοναδικά πέτρινα γεφύρια και να αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής των λιθόκτιστων μνημείων...
Πριν από πέντε χρόνια ο «Η.Α.» είχε αναφερθεί στα πολλαπλά προβλήματα που τα πέτρινα γεφύρια αντιμετωπίζουν. Οι αναπλάσεις και αποκαταστάσεις που ακολούθησαν σε ελάχιστα γεφύρια (κυρίως στο δήμο Κεντρικού Ζαγορίου) αμφισβητήθηκαν από τους επιστημονικούς φορείς και από τις τοπικές κοινωνίες. Όμως, το χειρότερο απ’ όλα είναι η «απόσταση» που οι αρμόδιοι φορείς κρατούν από την καταστροφή των πέτρινων γεφυριών, τα οποία ακόμη και σήμερα αποτελούν βασικό προορισμό χιλιάδων επισκεπτών.
Διαρκής υποβάθμιση
Μια επίσκεψη στα σημαντικότερα από αρχιτεκτονική άποψη πέτρινα γεφύρια και γνωστότερα στο πανελλήνιο για την λαϊκή αρχιτεκτονική αποδεικνύει ότι οι «βάνδαλοι» καταστρέφουν καθημερινά τα μνημεία του Ζαγορίου. Το πλέον κλασικό παράδειγμα αποτελεί το Τρίτοξο γεφύρι («Καλογερικό ή του Πλακίδα») στους Κήπους του δήμου Τύμφης. Εκεί, στα τόξα του, οι επισκέπτες αφαιρούν διαρκώς πέτρες από τα καλντερίμια, με αποτέλεσμα να χάνεται η ομορφιά και να αλλοιώνεται η αισθητική του και παράλληλα να υποβαθμίζεται συνολικά το πιο πολυφωτογραφισμένο γεφύρι της περιοχής.
Σε διάστημα πέντε ετών οι επισκέπτες «απογύμνωσαν» το καλντερίμι του κεντρικού τόξου. Όπως αποκαλύπτει ο «Η.Α.» στο κεντρικό τόξο αυξήθηκαν ακόμη περισσότερο οι «μαύρες τρύπες» και απόδειξη για την απαράδεκτη αυτή κατάσταση είναι οι λίμνες που πλέον σχηματίζονται στο καλντερίμι του πασίγνωστου γεφυριού τις μέρες που βρέχει. Πολίτες που το περασμένο Σαββατοκύριακο επισκέφθηκαν το γνωστό και πανέμορφο γεφύρι και διαπίστωσαν τις καταστροφές στα τόξα του εξέφρασαν τη δυσφορία τους. «Σταματήστε τους βανδάλους», ήταν το σαφές μήνυμα που έστειλαν σε κάθε αρμόδιο φορέα μέσω του «Η.Α.» που βρέθηκε αυτές τις μέρες στην περιοχή.
Πολλοί λόγοι
Όμως, οι αρμόδιοι εξακολουθούν να αδιαφορούν μπροστά στην ολοένα αυξανόμενη καταστροφή των πέτρινων γεφυριών. Οι δήμοι προτιμούν να τσιμεντοστρώνουν δρόμους και… καλντερίμια, η νομαρχιακή αυτοδιοίκηση δεν έχει παρουσιάσει κανένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την προστασία των γεφυριών και αρκείται στη χρηματοδότηση μεμονωμένων έργων. Την ίδια τακτική ακολουθεί και το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο δεν διαθέτει κονδύλια για την προστασία, ανάπλαση και προβολή των γεφυριών. Αδιαφορία και ανοχή επιδεικνύουν και οι τοπικές κοινωνίες καθώς και οι επαγγελματίες της περιοχής, αφού μέχρι σήμερα κανένας από τους συλλογικούς φορείς δεν έχει αντιδράσει για τις διαπιστωμένες καταστροφές στην πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά του Ζαγορίου.
Δύο αιώνες ζωής και τώρα καταστροφή
Το συγκεκριμένο γεφύρι είναι από μεγαλύτερα σε μήκος στο Ζαγόρι και φτάνει τα 56 μέτρα. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι τα τρία τόξα που κατασκεύασε ο πρωτομάστορας και αυτό κεντρίζει το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Σε πέντε χρόνια το Τρίτοξο γεφύρι κλείνει δύο αιώνες ζωής, καθώς χτίστηκε το 1814 και επισκευάστηκε 51 χρόνια αργότερα (1865). Οι πέτρες από τα καλντερίμια των τόξων αφαιρούνται από μέρος επισκεπτών που τις παίρνουν ως… σουβενίρ για τα σπίτια τους. Μια ακόμη αιτία της καταστροφής είναι ότι ορισμένοι πετούν τις πέτρες στο ποτάμι του Βίκου, ειδικά τους μήνες που τρέχει νερό στην κοίτη του.
agon.gr
