«Ο Γιώργος Παπανδρέου υπήρξε ο μοναδικός στην Ελλάδα αρχηγός κόμματος που πρώτος τόλμησε να μιλήσει για τον καταστρεπτικό ελληνικό κρατισμό.»
Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Η ΝΔ αναζητά το ιδεολογικό της στίγμα. Αυτό που δεν είναι σίγουρο είναι αν υπάρχει ειλικρίνεια στην αναζήτηση αυτή. Πολλές φορές στο παρελθόν είχαν υπάρξει κινήσεις αποσαφήνισης του ιδεολογικού προφίλ του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δυστυχώς, η παράδοση δεν βοηθάει τέτοιες νεοδημοκρατικές κινήσεις. Η έγνοια των στελεχών αλλά και της βάσης της ΝΔ είναι σχεδόν πάντοτε επικεντρωμένη στην πολιτική πρακτική... Ουδέποτε τους απασχόλησε η αναζήτηση ιδεών και ιδεολογικών σημείων αναφοράς. Το ζήτημα δεν υπήρξε ποτέ η πολιτική αφετηρία των πρακτικών της επιλογών. Αλλά πολύ περισσότερο η νομιμοποίηση, με κάποιας μορφής σχήμα ιδεών, της ευχέρειας να εφαρμόζουν ελεύθερα οτιδήποτε επιθυμούν.
Το κρίσιμο κομμάτι στο πολύμορφο μωσαϊκό που συνθέτει τους πολιτικούς συσχετισμούς στη ΝΔ είναι η εμμονή στην αναφορά του «κοινωνικού». Στους κόλπους της ΝΔ εγκυμονεί ο τρόμος πως θα φανούν εχθροί του λαού. Η de facto αποδοχή των ενοχών που έχει ενσταλάξει επάνω τους η Αριστερά, για ορισμένες διώξεις αλλά και για πράξεις γενικότερου κοινωνικού αποκλεισμού των μετεμφυλιακών χρόνων, τους κάνει εξαιρετικά καχύποπτους απέναντι σε οτιδήποτε αντιστρατεύεται τον πολιτικό πολιτισμό της αντίπερα όχθης. Οι λέξεις «κοινωνία» και «κοινωνικό» εμφανίζονται σημασιολογικά, για ένα κόσμο ρηχότατου πολιτικού προβληματισμού, να σηματοδοτούν την αφοσίωσή σε φιλολαϊκά δήθεν προστάγματα.
Δεν είναι τυχαίο πως μοναχά πολιτικοί με προέλευση το παραδοσιακό κέντρο ή ακόμα και την καθαρότερη αριστερά, που δεν κουβαλούν δηλαδή τα ενοχοποιητικά συμπλέγματα της εποχής του εμφύλιου, τολμούν να αναμετρηθούν με τα σύμβολα και τα ιερά της απυρόβλητης ουσιαστικά αριστεράς. Ο Γιώργος Παπανδρέου υπήρξε ο μοναδικός στην Ελλάδα αρχηγός κόμματος που πρώτος τόλμησε να μιλήσει για τον καταστρεπτικό ελληνικό κρατισμό. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν διστάζει να ρίχνεται με βουλημία πεινασμένου λύκου πάνω στα θέσφατα του ελληνικού κομμουνιστικού ιερατείου. Ποτέ στέλεχος της ΝΔ δεν τόλμησε καν να κινηθεί με παρόμοια πολιτική ορμή η φρασεολογία. Αλλά και μέσα στη συντηρητική παράταξη μοναχά στα χρόνια του κεντρο-γενούς Μητσοτάκη έγιναν κάποιες προσπάθειες ταυτοποίησης πολιτικά του χώρου πάνω σε φιλελεύθερους βηματισμούς.
Δεν είναι τυχαίο πως στη φάση της παλινόρθωσης του λεγόμενου Καραμανλισμού στο κόμμα, της αποκαθήλωσης δηλαδή κάθε ενεργητικού πολιτικού προβληματισμού και της επαναφοράς της τακτικής εξορκισμού της Αριστεράς, στα χρόνια δηλαδή του περίφημου Συνεδρίου της Χαλκιδικής, επελέγη η ειδική απαξιωτική αναφορά στον νεοφιλελευθερισμό. Μέχρι τότε η ΝΔ, προσδιοριζόταν ουσιαστικά μονοδιάστατα αρνητικά. Ηταν δηλαδή αντι-κομμουνιστική. Από τότε έγινε και αντι-νεοφιλελεύθερη. Εύλογα κάποιοι από εμάς που δεν κουβαλούσαμε φορτία ενοχών απέναντι στην Αριστερά και που πιστεύαμε σε ένα κόμμα θετικών και ενεργητικών προσδιορισμών, αποχωρήσαμε. Για κάποιους άλλους, η εξέλιξη αυτή αποτέλεσε ευκαιρία εμπέδωσης πολιτικής καθαρότητας. Ο σημερινός Δήμαρχος Θεσ/νίκης, περιχαρής, είχε τονίσει: «διώξαμε από την παράταξη και την ιδεολογία μας τα νεφελώματα και τις σκουριές».
Καλογυαλισμένη λοιπόν η ΝΔ και δίχως ιδεολογικά μιάσματα κέρδισε, μετά από χρόνια από τότε, την εμπιστοσύνη τελικά του εκλογικού σώματος. Όχι βέβαια λόγω της δύναμης των ιδεών της. Ούτε κι εξαιτίας της σαφήνειας των πολιτικών της προτάσεων. Το ΠΑΣΟΚ απλά κατέρρευσε κάτω από το βάρος της αλαζονείας και της ροπής στη διαφθορά που η αίσθηση του ακατανίκητου προσέδωσε σε πολλά στελέχη του. Το πάθημα όμως αυτό δεν έγινε μάθημα σε κανένα. Δίχως ιδέες και μπούσουλα πολιτικής στρατηγικής η ΝΔ δεν άργησε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Δίχως σκουριά αλλά με πολύ λάδι στα γρανάζια της κρατικής μηχανής έκανε ακόμη και τον δικό της κόσμο να την εγκαταλείψει. Αφού είχε πρώτα εξοργισθεί.
Θα αναζητήσει τώρα πράγματι ιδέες για την φυσιογνωμία της; Και θα αποτινάξει τον ψυχολογικό καταναγκασμό που της έχει επιβάλει η Αριστερά; Η εμπειρία δείχνει στην αντίθετη κατεύθυνση. Ελπίδα όμως πάντα υπάρχει...
Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Η ΝΔ αναζητά το ιδεολογικό της στίγμα. Αυτό που δεν είναι σίγουρο είναι αν υπάρχει ειλικρίνεια στην αναζήτηση αυτή. Πολλές φορές στο παρελθόν είχαν υπάρξει κινήσεις αποσαφήνισης του ιδεολογικού προφίλ του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δυστυχώς, η παράδοση δεν βοηθάει τέτοιες νεοδημοκρατικές κινήσεις. Η έγνοια των στελεχών αλλά και της βάσης της ΝΔ είναι σχεδόν πάντοτε επικεντρωμένη στην πολιτική πρακτική... Ουδέποτε τους απασχόλησε η αναζήτηση ιδεών και ιδεολογικών σημείων αναφοράς. Το ζήτημα δεν υπήρξε ποτέ η πολιτική αφετηρία των πρακτικών της επιλογών. Αλλά πολύ περισσότερο η νομιμοποίηση, με κάποιας μορφής σχήμα ιδεών, της ευχέρειας να εφαρμόζουν ελεύθερα οτιδήποτε επιθυμούν.
Το κρίσιμο κομμάτι στο πολύμορφο μωσαϊκό που συνθέτει τους πολιτικούς συσχετισμούς στη ΝΔ είναι η εμμονή στην αναφορά του «κοινωνικού». Στους κόλπους της ΝΔ εγκυμονεί ο τρόμος πως θα φανούν εχθροί του λαού. Η de facto αποδοχή των ενοχών που έχει ενσταλάξει επάνω τους η Αριστερά, για ορισμένες διώξεις αλλά και για πράξεις γενικότερου κοινωνικού αποκλεισμού των μετεμφυλιακών χρόνων, τους κάνει εξαιρετικά καχύποπτους απέναντι σε οτιδήποτε αντιστρατεύεται τον πολιτικό πολιτισμό της αντίπερα όχθης. Οι λέξεις «κοινωνία» και «κοινωνικό» εμφανίζονται σημασιολογικά, για ένα κόσμο ρηχότατου πολιτικού προβληματισμού, να σηματοδοτούν την αφοσίωσή σε φιλολαϊκά δήθεν προστάγματα.
Δεν είναι τυχαίο πως μοναχά πολιτικοί με προέλευση το παραδοσιακό κέντρο ή ακόμα και την καθαρότερη αριστερά, που δεν κουβαλούν δηλαδή τα ενοχοποιητικά συμπλέγματα της εποχής του εμφύλιου, τολμούν να αναμετρηθούν με τα σύμβολα και τα ιερά της απυρόβλητης ουσιαστικά αριστεράς. Ο Γιώργος Παπανδρέου υπήρξε ο μοναδικός στην Ελλάδα αρχηγός κόμματος που πρώτος τόλμησε να μιλήσει για τον καταστρεπτικό ελληνικό κρατισμό. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν διστάζει να ρίχνεται με βουλημία πεινασμένου λύκου πάνω στα θέσφατα του ελληνικού κομμουνιστικού ιερατείου. Ποτέ στέλεχος της ΝΔ δεν τόλμησε καν να κινηθεί με παρόμοια πολιτική ορμή η φρασεολογία. Αλλά και μέσα στη συντηρητική παράταξη μοναχά στα χρόνια του κεντρο-γενούς Μητσοτάκη έγιναν κάποιες προσπάθειες ταυτοποίησης πολιτικά του χώρου πάνω σε φιλελεύθερους βηματισμούς.
Δεν είναι τυχαίο πως στη φάση της παλινόρθωσης του λεγόμενου Καραμανλισμού στο κόμμα, της αποκαθήλωσης δηλαδή κάθε ενεργητικού πολιτικού προβληματισμού και της επαναφοράς της τακτικής εξορκισμού της Αριστεράς, στα χρόνια δηλαδή του περίφημου Συνεδρίου της Χαλκιδικής, επελέγη η ειδική απαξιωτική αναφορά στον νεοφιλελευθερισμό. Μέχρι τότε η ΝΔ, προσδιοριζόταν ουσιαστικά μονοδιάστατα αρνητικά. Ηταν δηλαδή αντι-κομμουνιστική. Από τότε έγινε και αντι-νεοφιλελεύθερη. Εύλογα κάποιοι από εμάς που δεν κουβαλούσαμε φορτία ενοχών απέναντι στην Αριστερά και που πιστεύαμε σε ένα κόμμα θετικών και ενεργητικών προσδιορισμών, αποχωρήσαμε. Για κάποιους άλλους, η εξέλιξη αυτή αποτέλεσε ευκαιρία εμπέδωσης πολιτικής καθαρότητας. Ο σημερινός Δήμαρχος Θεσ/νίκης, περιχαρής, είχε τονίσει: «διώξαμε από την παράταξη και την ιδεολογία μας τα νεφελώματα και τις σκουριές».
Καλογυαλισμένη λοιπόν η ΝΔ και δίχως ιδεολογικά μιάσματα κέρδισε, μετά από χρόνια από τότε, την εμπιστοσύνη τελικά του εκλογικού σώματος. Όχι βέβαια λόγω της δύναμης των ιδεών της. Ούτε κι εξαιτίας της σαφήνειας των πολιτικών της προτάσεων. Το ΠΑΣΟΚ απλά κατέρρευσε κάτω από το βάρος της αλαζονείας και της ροπής στη διαφθορά που η αίσθηση του ακατανίκητου προσέδωσε σε πολλά στελέχη του. Το πάθημα όμως αυτό δεν έγινε μάθημα σε κανένα. Δίχως ιδέες και μπούσουλα πολιτικής στρατηγικής η ΝΔ δεν άργησε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Δίχως σκουριά αλλά με πολύ λάδι στα γρανάζια της κρατικής μηχανής έκανε ακόμη και τον δικό της κόσμο να την εγκαταλείψει. Αφού είχε πρώτα εξοργισθεί.
Θα αναζητήσει τώρα πράγματι ιδέες για την φυσιογνωμία της; Και θα αποτινάξει τον ψυχολογικό καταναγκασμό που της έχει επιβάλει η Αριστερά; Η εμπειρία δείχνει στην αντίθετη κατεύθυνση. Ελπίδα όμως πάντα υπάρχει...
capital.gr
