Χρειάστηκαν πέντε χρόνια αναστηλώσεων από ειδικούς, και το Φετιχιέ τζαμί στον περίβολο του οποίου βρίσκεται ο οικογενειακός τάφος του Αλή Πασά είναι πλέον έτοιμο να αποκαλύψει τις μοναδικές τοιχογραφίες του.
Σημείο αναφοράς των Ιωαννίνων, στο ανατολικότερο σημείο της ακρόπολης Ιτς Καλέ φιλοξενεί μια εξαιρετική έκθεση εποπτικού υλικού για την ιστορία του μνημείου, του μνημειακού συνόλου στο οποίο εντάσσεται, του Κάστρου, αλλά και της πόλης των Ιωαννίνων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.
«Εγιναν πολλές εργασίες από την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για την αποκατάσταση των πολύχρωμων διακοσμήσεων στο εσωτερικό του, αλλά και εξωτερικά. Επειτα από μακροχρόνιες εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης των τοιχογραφιών του, γίνεται επισκέψιμο στο κοινό και είμαστε υπερήφανοι που σύντομα θα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος» είπε στο «Εθνος» η προϊσταμένη της 8ης ΕΒΑ, Βαρβάρα Παπαδοπούλου...
Το Φετιχιέ τζαμί είναι κτίσμα του 18ου αιώνα και βρίσκεται στην ίδια θέση όπου είχε ανεγερθεί η βυζαντινή μητρόπολη της πόλης, αφιερωμένη στον Ταξιάρχη Μιχαήλ, προστάτη των ηγεμόνων της Ηπείρου. Μετά την υποταγή των Ιωαννίνων στους Τούρκους, το 1430, στον ίδιο χώρο λειτούργησε το πρώτο μουσουλμανικό θρησκευτικό ίδρυμα, το οποίο και ονομάστηκε Φετιχιέ, δηλαδή «της κατάκτησης».
Αλλες πληροφορίες ωστόσο θέλουν εκεί να πρωτοχτίστηκε ένα μετζίτ, ένα μικρό τέμενος χωρίς μιναρέ. Το Φετιχιέ τζαμί αποτέλεσε κέντρο θρησκευτικής ζωής στην ακρόπολη όλο τον 18ο αιώνα, ενώ εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες της αυλής του Αλή Πασά.
Οι τοιχογραφίες του είναι εξαιρετικές, πολύχρωμες με συνθέσεις λουλουδιών, καρπών και βλαστών, που συνδυάζονται με διάφορα γεωμετρικά σχέδια.
Ανάμεσά τους υπάρχουν επιγραφές από το κοράνι, αλλά και μεταγενέστερες επιζωγραφίσεις, η εκτενέστερη από τις οποίες είναι οι μαύρου χρώματος κίονες και τα μεγάλα στεφάνια που κοσμούν τον θόλο. Η ζωγραφική αυτή αντικατοπτρίζει το πνεύμα του νεοκλασικισμού που επικρατούσε στην πόλη των Ιωαννίνων τον 19ο αιώνα.
Στο νότιο τμήμα του κτιρίου, που σύμφωνα με τα μουσουλμανικά έθιμα είναι στραμμένο προς τη Μέκκα, ανοίγεται η ιερή κόγχη του τεμένους, το μιχράμπ, που φέρει εντυπωσιακό γύψινο διάκοσμο, ενώ στο κέντρο του επιστυλίου αναγράφεται η βεβαίωση της ισλαμικής πίστης: «Ενας ο Θεός και ο Μωάμεθ ο προφήτης αυτού».
Ο μιναρές με οξυκόρυφη στέγη και λίθινο εξώστη υψώνεται στη νοτιοδυτική γωνία και, παρά την αντικατάσταση της λαμαρίνας, παρουσιάζει μια εικόνα φθοράς και εγκατάλειψης. Στο ανώτερο τμήμα της βάσης του είναι εντοιχισμένες πλάκες με λιθανάγλυφη διακόσμηση, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν μια σχηματική παράσταση μουσουλμανικής πόλης και πουλιών.
Σημείο αναφοράς των Ιωαννίνων, στο ανατολικότερο σημείο της ακρόπολης Ιτς Καλέ φιλοξενεί μια εξαιρετική έκθεση εποπτικού υλικού για την ιστορία του μνημείου, του μνημειακού συνόλου στο οποίο εντάσσεται, του Κάστρου, αλλά και της πόλης των Ιωαννίνων κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας.
«Εγιναν πολλές εργασίες από την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων για την αποκατάσταση των πολύχρωμων διακοσμήσεων στο εσωτερικό του, αλλά και εξωτερικά. Επειτα από μακροχρόνιες εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης των τοιχογραφιών του, γίνεται επισκέψιμο στο κοινό και είμαστε υπερήφανοι που σύντομα θα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος» είπε στο «Εθνος» η προϊσταμένη της 8ης ΕΒΑ, Βαρβάρα Παπαδοπούλου...
Το Φετιχιέ τζαμί είναι κτίσμα του 18ου αιώνα και βρίσκεται στην ίδια θέση όπου είχε ανεγερθεί η βυζαντινή μητρόπολη της πόλης, αφιερωμένη στον Ταξιάρχη Μιχαήλ, προστάτη των ηγεμόνων της Ηπείρου. Μετά την υποταγή των Ιωαννίνων στους Τούρκους, το 1430, στον ίδιο χώρο λειτούργησε το πρώτο μουσουλμανικό θρησκευτικό ίδρυμα, το οποίο και ονομάστηκε Φετιχιέ, δηλαδή «της κατάκτησης».
Αλλες πληροφορίες ωστόσο θέλουν εκεί να πρωτοχτίστηκε ένα μετζίτ, ένα μικρό τέμενος χωρίς μιναρέ. Το Φετιχιέ τζαμί αποτέλεσε κέντρο θρησκευτικής ζωής στην ακρόπολη όλο τον 18ο αιώνα, ενώ εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες της αυλής του Αλή Πασά.
Οι τοιχογραφίες του είναι εξαιρετικές, πολύχρωμες με συνθέσεις λουλουδιών, καρπών και βλαστών, που συνδυάζονται με διάφορα γεωμετρικά σχέδια.
Ανάμεσά τους υπάρχουν επιγραφές από το κοράνι, αλλά και μεταγενέστερες επιζωγραφίσεις, η εκτενέστερη από τις οποίες είναι οι μαύρου χρώματος κίονες και τα μεγάλα στεφάνια που κοσμούν τον θόλο. Η ζωγραφική αυτή αντικατοπτρίζει το πνεύμα του νεοκλασικισμού που επικρατούσε στην πόλη των Ιωαννίνων τον 19ο αιώνα.
Στο νότιο τμήμα του κτιρίου, που σύμφωνα με τα μουσουλμανικά έθιμα είναι στραμμένο προς τη Μέκκα, ανοίγεται η ιερή κόγχη του τεμένους, το μιχράμπ, που φέρει εντυπωσιακό γύψινο διάκοσμο, ενώ στο κέντρο του επιστυλίου αναγράφεται η βεβαίωση της ισλαμικής πίστης: «Ενας ο Θεός και ο Μωάμεθ ο προφήτης αυτού».
Ο μιναρές με οξυκόρυφη στέγη και λίθινο εξώστη υψώνεται στη νοτιοδυτική γωνία και, παρά την αντικατάσταση της λαμαρίνας, παρουσιάζει μια εικόνα φθοράς και εγκατάλειψης. Στο ανώτερο τμήμα της βάσης του είναι εντοιχισμένες πλάκες με λιθανάγλυφη διακόσμηση, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν μια σχηματική παράσταση μουσουλμανικής πόλης και πουλιών.
Εργασίες επισκευής
Οι πρώτες εργασίες επισκευής έγιναν στα 1770, όταν καταστράφηκε το μεγαλύτερο τμήμα του παλιού ναού, ενώ το 1795 το τζαμί πήρε τη σημερινή του μορφή, στο πλαίσιο της ριζικής ανακαίνισης όλου του χώρου και της ακρόπολης, αφού πλέον εξυπηρετούσε τις ανάγκες του Αλή Πασά.
Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το 1913, το Φετιχιέ τζαμί χρησιμοποιήθηκε ως βοηθητικό κτίριο του στρατιωτικού νοσοκομείου, ενώ τα τελευταία χρόνια πέρασε στην κυριότητα του Βυζαντινού Μουσείου.
«Το βόρειο τμήμα της αίθουσας προσευχής και ο εξώστης φιλοξενούν αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση εποπτικού υλικού που αφορά το μνημείο, αλλά και το ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της εποχής, καθώς και την ιστορική προσωπικότητα με την οποία συνδέεται η σημερινή μορφή του τζαμιού, τον Αλή Πασά» σημείωσε η κ. Παπαδοπούλου.
ethnos
Οι πρώτες εργασίες επισκευής έγιναν στα 1770, όταν καταστράφηκε το μεγαλύτερο τμήμα του παλιού ναού, ενώ το 1795 το τζαμί πήρε τη σημερινή του μορφή, στο πλαίσιο της ριζικής ανακαίνισης όλου του χώρου και της ακρόπολης, αφού πλέον εξυπηρετούσε τις ανάγκες του Αλή Πασά.
Μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, το 1913, το Φετιχιέ τζαμί χρησιμοποιήθηκε ως βοηθητικό κτίριο του στρατιωτικού νοσοκομείου, ενώ τα τελευταία χρόνια πέρασε στην κυριότητα του Βυζαντινού Μουσείου.
«Το βόρειο τμήμα της αίθουσας προσευχής και ο εξώστης φιλοξενούν αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση εποπτικού υλικού που αφορά το μνημείο, αλλά και το ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της εποχής, καθώς και την ιστορική προσωπικότητα με την οποία συνδέεται η σημερινή μορφή του τζαμιού, τον Αλή Πασά» σημείωσε η κ. Παπαδοπούλου.
ethnos
