Εντυπωσιακά ψηφιδωτά δάπεδα αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη στην θέση Οπάγια, του συνοικισμού Αγίου Γεωργίου Δολιανών, λίγα μέτρα νότια από την κοίτη του ποταμού Καλαμά.
Τα ψηφιδωτά δάπεδα οριοθετούν μία εκκλησία παλαιοχριστιανικής εποχής, ενώ στην ευρύτερη έκταση έχουν εντοπιστεί μία ακόμη βασιλική καθώς και ένας πύργος οχύρωσης. Αν και πολύ κοντά στα Γιάννινα, ο αρχαιολογικός χώρος της Οπάγιας Δολιανών παραμένει μακριά από τα «βλέμματα» των επισκεπτών, με την 8η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να καταβάλει, τα τελευταία δέκα και πλέον έτη, προσπάθειες να αναδείξει όλες τις άγνωστες πτυχές της ιστορίας της περιοχής. Είναι χαρακτηριστικό πως ο αρχαιολογικός χώρος της Οπάγιας αποτελεί μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ηπειρωτικές αρχαιολογικές θέσεις, και ιδιαίτερα σημαντική για την ιστορία της περιοχής κατά τους παλαιοχριστιανικούς χώρους, από τον 4ο έως τον 7ο αιώνα...
Σύμφωνα μάλιστα με την αρχαιολόγο της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αργυρώ Καραμπερίδη, πρόκειται για τον δεύτερο πιο σημαντικό χώρο αυτής της εποχής μετά την Νικόπολη. Η περιοχή εκείνη την περίοδο αποτελούσε τμήμα της Ρωμαϊκής Επαρχίας της Παλαιάς Ηπείρου και διοικητικά εξαρτιόταν από την πρωτεύουσα της επαρχίας, τη Νικόπολη.
Αναζητώντας τις ψηφίδες
Το μόνο ανασκαμμένο μνημείο στην έκταση που φτάνει τα 20 μέτρα είναι ένας χριστιανικός ναός που ακολουθεί τον κυρίαρχο αρχιτεκτονικό ρυθμό των παλαιοχριστιανικών χρόνων, αυτόν της βασιλικής.Τα ψηφιδωτά δαπέδου που κοσμούν το ναό είναι ίσως το σημαντικότερο, αλλά σίγουρα το πιο εντυπωσιακό εύρημα της ανασκαφής. Όλα τα δάπεδα του ναού, συνολικής αξίας 330 τ.μ., είχαν αρχικά ψηφιδωτή διακόσμηση, ωστόσο σήμερα σώζονται γύρω στα 200 τ.μ.Στα τμήματα που έχουν διασωθεί οι αρχαιολόγοι διακρίνουν ποικίλα θέματα, στα οποία κυριαρχούν τα πτηνά, ενώ εικονίζονται ακόμη καλάθια με φρούτα και καρπούς, αγγεία, ζώα και γεωμετρικά σχήματα.Τα περισσότερα από τα ψηφιδωτά έχουν μεταφερθεί στο Βυζαντινό Μουσείο προκειμένου να συντηρηθούν, μέχρι να επιστρέψουν στο χώρο όπου ανήκουν για να τα θαυμάζουν οι επισκέπτες. Στόχος των αρχαιολογικών υπηρεσιών είναι ο χώρος να καταστεί επισκέψιμος, κάτι που επιδιώκει και ο Δήμος Καλπακίου, όπως σημείωσε ο Δήμαρχος Κώστας Καψάλης.«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι σε συνδυασμό με τα ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία και την φυσική ομορφιά της περιοχής, ο αρχαιολογικός αυτός χώρος θα αλλάξει τα δεδομένα για την περιοχή μας. Οι προσπάθειες που γίνονται μας δίνουν δύναμη και κουράγιο να συνεχίσουμε», σημείωσε.
Κρυμμένοι «θησαυροί»
Λίγα μέτρα νότια της πρώτης βασιλικής έχει εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους η αψίδα μίας δεύτερης βασιλικής, που φαίνεται να εκτείνεται σε μεγαλύτερη έκταση, ενώ έχει αποκαλυφθεί επίσης η θεμελίωση πύργου, καθώς και τμήματος οχύρωσης στα νότια του αρχαιολογικού χώρου.Λόγω σπουδαιότητας της συγκεκριμένης θέσης οι εργασίες ανάδειξης εντάχθηκαν στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού έχει απαλλοτριώσει ολόκληρη την έκταση.Οι εργασίες ξεκίνησαν από το 1996, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί στερεωτικές εργασίες, κάλυψη της βασιλικής με στέγαστρο, εργασίες συντήρησης των ψηφιδωτών, περιφράξεις, διάδρομοι επίσκεψης και τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων.Η διενέργεια ανασκαφών στην υπόλοιπη έκταση θα εξαρτηθεί από την ύπαρξη χρηματοδότησης. Πάντως, τα στελέχη της 8ης Εφορείας θεωρούν ότι στα επόμενα δύο χρόνια ο χώρος θα μπορεί να είναι επισκέψιμος.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Σύμφωνα μάλιστα με την αρχαιολόγο της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αργυρώ Καραμπερίδη, πρόκειται για τον δεύτερο πιο σημαντικό χώρο αυτής της εποχής μετά την Νικόπολη. Η περιοχή εκείνη την περίοδο αποτελούσε τμήμα της Ρωμαϊκής Επαρχίας της Παλαιάς Ηπείρου και διοικητικά εξαρτιόταν από την πρωτεύουσα της επαρχίας, τη Νικόπολη.
Αναζητώντας τις ψηφίδες
Το μόνο ανασκαμμένο μνημείο στην έκταση που φτάνει τα 20 μέτρα είναι ένας χριστιανικός ναός που ακολουθεί τον κυρίαρχο αρχιτεκτονικό ρυθμό των παλαιοχριστιανικών χρόνων, αυτόν της βασιλικής.Τα ψηφιδωτά δαπέδου που κοσμούν το ναό είναι ίσως το σημαντικότερο, αλλά σίγουρα το πιο εντυπωσιακό εύρημα της ανασκαφής. Όλα τα δάπεδα του ναού, συνολικής αξίας 330 τ.μ., είχαν αρχικά ψηφιδωτή διακόσμηση, ωστόσο σήμερα σώζονται γύρω στα 200 τ.μ.Στα τμήματα που έχουν διασωθεί οι αρχαιολόγοι διακρίνουν ποικίλα θέματα, στα οποία κυριαρχούν τα πτηνά, ενώ εικονίζονται ακόμη καλάθια με φρούτα και καρπούς, αγγεία, ζώα και γεωμετρικά σχήματα.Τα περισσότερα από τα ψηφιδωτά έχουν μεταφερθεί στο Βυζαντινό Μουσείο προκειμένου να συντηρηθούν, μέχρι να επιστρέψουν στο χώρο όπου ανήκουν για να τα θαυμάζουν οι επισκέπτες. Στόχος των αρχαιολογικών υπηρεσιών είναι ο χώρος να καταστεί επισκέψιμος, κάτι που επιδιώκει και ο Δήμος Καλπακίου, όπως σημείωσε ο Δήμαρχος Κώστας Καψάλης.«Θέλουμε να πιστεύουμε ότι σε συνδυασμό με τα ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία και την φυσική ομορφιά της περιοχής, ο αρχαιολογικός αυτός χώρος θα αλλάξει τα δεδομένα για την περιοχή μας. Οι προσπάθειες που γίνονται μας δίνουν δύναμη και κουράγιο να συνεχίσουμε», σημείωσε.
Κρυμμένοι «θησαυροί»
Λίγα μέτρα νότια της πρώτης βασιλικής έχει εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους η αψίδα μίας δεύτερης βασιλικής, που φαίνεται να εκτείνεται σε μεγαλύτερη έκταση, ενώ έχει αποκαλυφθεί επίσης η θεμελίωση πύργου, καθώς και τμήματος οχύρωσης στα νότια του αρχαιολογικού χώρου.Λόγω σπουδαιότητας της συγκεκριμένης θέσης οι εργασίες ανάδειξης εντάχθηκαν στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ενώ το Υπουργείο Πολιτισμού έχει απαλλοτριώσει ολόκληρη την έκταση.Οι εργασίες ξεκίνησαν από το 1996, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί στερεωτικές εργασίες, κάλυψη της βασιλικής με στέγαστρο, εργασίες συντήρησης των ψηφιδωτών, περιφράξεις, διάδρομοι επίσκεψης και τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων.Η διενέργεια ανασκαφών στην υπόλοιπη έκταση θα εξαρτηθεί από την ύπαρξη χρηματοδότησης. Πάντως, τα στελέχη της 8ης Εφορείας θεωρούν ότι στα επόμενα δύο χρόνια ο χώρος θα μπορεί να είναι επισκέψιμος.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
