Η πολυτάραχη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ, της Ισπανοεβραίας, Τουρκάλας, Ελληνίδας τραγουδίστριας, αποτέλεσε την έμπνευση και το θέμα δραματοποιημένου ντοκιμαντέρ, που κινηματογραφείται τους τελευταίους μήνες από έναν νεαρό Εβραίο σκηνοθέτη.
Η αγορά και τα καπηλειά της Κωνσταντινούπολης, ο Βόσπορος, τα σοκάκια της Άνω Πόλης και της αγοράς Μοδιάνο της Θεσσαλονίκης, ατμοσφαιρικά ρεμπετάδικα συνθέτουν το σκηνικό για το κινηματογραφικό οδοιπορικό στη ζωή της Σεφαραδίτικης καταγωγής Ρόζας Εσκενάζυ - Σκηνάζη, ή Ζαρντινίδη, όπως είναι καταγραμμένη η «μυθική» τα πρώτα χρόνια του προηγούμενου αιώνα, ερμηνεύτρια ρεμπέτικων, σμυρναίικων και δημοτικών τραγουδιών.
«Ηταν ένα βράδυ του 2004, που ανακάλυψα στην Ιερουσαλήμ ένα μικρό καπηλειό, όπου κάθε εβδομάδα μια ομάδα νέων έπαιζε ρεμπέτικα τραγούδια. Εκεί ανακάλυψα τη Ρόζα Εσκενάζυ. Μόλις πριν από πεντε χρόνια. Ρώτησα, έμαθα, και αποφάσισα να γυρίσω μια ταινία για το ρεμπέτικο. Κάτι σαν οδοιπορικό στο ρεμπέτικο και τη Ροζα, με δύο βασικούς άξονες. Τον βιογραφικό άξονα της Ρόζας - της ζωή της από την Κωνσταντινούπολη ως την Αθήνα, τον Πειραιά, την Αμερική και τέλος το Στόμιο, την κωμόπολη του Κορινθιακού κόλπου, όπου βρέθηκε τελικά ο τάφος της», έλεγε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγιναν τα τελευταία γυρίσματα της ταινίας, ο 32χρονος σκηνοθέτης της Roy Sher από τη Χάιφα του Ισραήλ...
Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε με το συνεργείο της ταινίας και η Ισραηλινή πρωταγωνίστρια της Υasmin Levy - τραγουδίστρια των λαντίνο (των τραγουδιών στη σεφαραδίτικη διάλεκτο).
«Τζάκο λεβαντάτε» τραγουδούσε χθες το μεσημέρι στα στενά της Μοδιάνο η νεαρή Σεφαριδιτικής καταγωγής Yasmin και ούτια και κεμετζέδες συνόδευαν την ανατολίτικη φωνή της πάνω στα «πατήματα» της «Ελενίτσας», γνωστού σμυρναίϊκου τραγουδιού, αμανέ της εποχής, που είχε ερμηνεύσει και η θρυλική Ρόζα.
«Η ταινία δεν είναι μυθοπλασία. Οι «ηθοποιοί» της είναι σύγχρονοι ερμηνευτές του ρεμπέτικου και των σεφαραδίτικων τραγουδιών. Δεν «υποδύεται» κανείς, ούτε τη Ρόζα, ούτε μουσικούς της εποχής. Είναι απλώς ένα οδοιπορικό, μια έρευνα για το ρεμπέτικο και σεφαραδίτικο τραγούδι με αφορμή την πολυτάραχη ζωή της Ρόζας. Η Ρόζα Εσκενάζυ πλανάται ως «μνήμη» στα στενά της αγοράς και στους ήχους των σύγχρονων ερμηνευτών», τονίζει ο νεαρός, αλλά πολυβραβευμένος σε διεθνή φεστιβάλ, σκηνοθέτης.
Στην ταινία συνυπάρχουν, με ερέθισμα και πυρήνα τη Ρόζα Εσκενάζυ, τρεις μουσικοί του ρεμπέτικου. Ο Tomer Katz, Ισραηλινός ερμηνευτής ουτιού και μπουζουκιού, η Martha Lewis, Ελληνοκύπρια τραγουδίστρια και συνθέτις, που ζει στη Βρετανία, και η Τουρκάλα Mehtap Demir, που παίζει κεμανέ (παραδοσιακό βιολί) και είναι επίσης ερμηνεύτρια τουρκικής λαϊκής μουσικής.
Εμπνεόμενοι από τη ζωή και τη μουσική της Ρόζας Εσκενάζυ, οι τρεις μουσικοί ξεκίνησαν ένα προσωπικό μουσικό ταξίδι μέσα από τη ζωή της Ρόζας, προς την Αθήνα, όπου θα δώσουν παράσταση με βάση τα μεγάλα τραγούδια της.
Η πολυεπίπεδη ταινία έχει σκοπό να καταγράψει την κοινή πορεία, αλλά και τα προσωπικά ταξίδια των τριών μουσικών, καθώς και τους πληθωρικούς χαρακτήρες και τους φανατικούς του ρεμπέτικου.
Η ταινία, που φέρει τον αρχικό τίτλο «My sweet canary» (από το γνωστό - ερμηνευμένο και από τη Ρόζα Εσκενάζυ - τραγούδι «Καναρίνι μου γλυκό», σε μετάφραση και διασκευή του τούρκικου με τον τίτλο «Μπόυλ-μπόυλ"), γυρίστηκε σε συμπαραγωγή με την ΕΡΤ, που παραχώρησε οπτικοακουστικό υλικό από τις τελευταίες εμφανίσεις της Ρόζας Εσκενάζυ στη δημόσια ελληνική τηλεόραση, λίγα χρόνια πριν το θάνατο της, τον Δεκέμβριο του 1980.
Τα γυρίσματα της ταινίας, διάρκειας 90 λεπτών, που σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της, αναμένεται να είναι έτοιμη για προβολή σε περίπου έξι μήνες, ολοκληρώνονται αύριο με μια συναυλία των μουσικών συντελεστών στο πνευματικό κέντρο της Ισραηλιτικής κοινότητας στην Αθήνα.
«Ηταν ένα βράδυ του 2004, που ανακάλυψα στην Ιερουσαλήμ ένα μικρό καπηλειό, όπου κάθε εβδομάδα μια ομάδα νέων έπαιζε ρεμπέτικα τραγούδια. Εκεί ανακάλυψα τη Ρόζα Εσκενάζυ. Μόλις πριν από πεντε χρόνια. Ρώτησα, έμαθα, και αποφάσισα να γυρίσω μια ταινία για το ρεμπέτικο. Κάτι σαν οδοιπορικό στο ρεμπέτικο και τη Ροζα, με δύο βασικούς άξονες. Τον βιογραφικό άξονα της Ρόζας - της ζωή της από την Κωνσταντινούπολη ως την Αθήνα, τον Πειραιά, την Αμερική και τέλος το Στόμιο, την κωμόπολη του Κορινθιακού κόλπου, όπου βρέθηκε τελικά ο τάφος της», έλεγε στη Θεσσαλονίκη, όπου έγιναν τα τελευταία γυρίσματα της ταινίας, ο 32χρονος σκηνοθέτης της Roy Sher από τη Χάιφα του Ισραήλ...
Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκε με το συνεργείο της ταινίας και η Ισραηλινή πρωταγωνίστρια της Υasmin Levy - τραγουδίστρια των λαντίνο (των τραγουδιών στη σεφαραδίτικη διάλεκτο).
«Τζάκο λεβαντάτε» τραγουδούσε χθες το μεσημέρι στα στενά της Μοδιάνο η νεαρή Σεφαριδιτικής καταγωγής Yasmin και ούτια και κεμετζέδες συνόδευαν την ανατολίτικη φωνή της πάνω στα «πατήματα» της «Ελενίτσας», γνωστού σμυρναίϊκου τραγουδιού, αμανέ της εποχής, που είχε ερμηνεύσει και η θρυλική Ρόζα.
«Η ταινία δεν είναι μυθοπλασία. Οι «ηθοποιοί» της είναι σύγχρονοι ερμηνευτές του ρεμπέτικου και των σεφαραδίτικων τραγουδιών. Δεν «υποδύεται» κανείς, ούτε τη Ρόζα, ούτε μουσικούς της εποχής. Είναι απλώς ένα οδοιπορικό, μια έρευνα για το ρεμπέτικο και σεφαραδίτικο τραγούδι με αφορμή την πολυτάραχη ζωή της Ρόζας. Η Ρόζα Εσκενάζυ πλανάται ως «μνήμη» στα στενά της αγοράς και στους ήχους των σύγχρονων ερμηνευτών», τονίζει ο νεαρός, αλλά πολυβραβευμένος σε διεθνή φεστιβάλ, σκηνοθέτης.
Στην ταινία συνυπάρχουν, με ερέθισμα και πυρήνα τη Ρόζα Εσκενάζυ, τρεις μουσικοί του ρεμπέτικου. Ο Tomer Katz, Ισραηλινός ερμηνευτής ουτιού και μπουζουκιού, η Martha Lewis, Ελληνοκύπρια τραγουδίστρια και συνθέτις, που ζει στη Βρετανία, και η Τουρκάλα Mehtap Demir, που παίζει κεμανέ (παραδοσιακό βιολί) και είναι επίσης ερμηνεύτρια τουρκικής λαϊκής μουσικής.
Εμπνεόμενοι από τη ζωή και τη μουσική της Ρόζας Εσκενάζυ, οι τρεις μουσικοί ξεκίνησαν ένα προσωπικό μουσικό ταξίδι μέσα από τη ζωή της Ρόζας, προς την Αθήνα, όπου θα δώσουν παράσταση με βάση τα μεγάλα τραγούδια της.
Η πολυεπίπεδη ταινία έχει σκοπό να καταγράψει την κοινή πορεία, αλλά και τα προσωπικά ταξίδια των τριών μουσικών, καθώς και τους πληθωρικούς χαρακτήρες και τους φανατικούς του ρεμπέτικου.
Η ταινία, που φέρει τον αρχικό τίτλο «My sweet canary» (από το γνωστό - ερμηνευμένο και από τη Ρόζα Εσκενάζυ - τραγούδι «Καναρίνι μου γλυκό», σε μετάφραση και διασκευή του τούρκικου με τον τίτλο «Μπόυλ-μπόυλ"), γυρίστηκε σε συμπαραγωγή με την ΕΡΤ, που παραχώρησε οπτικοακουστικό υλικό από τις τελευταίες εμφανίσεις της Ρόζας Εσκενάζυ στη δημόσια ελληνική τηλεόραση, λίγα χρόνια πριν το θάνατο της, τον Δεκέμβριο του 1980.
Τα γυρίσματα της ταινίας, διάρκειας 90 λεπτών, που σύμφωνα με τον σκηνοθέτη της, αναμένεται να είναι έτοιμη για προβολή σε περίπου έξι μήνες, ολοκληρώνονται αύριο με μια συναυλία των μουσικών συντελεστών στο πνευματικό κέντρο της Ισραηλιτικής κοινότητας στην Αθήνα.
ΑΠΕ - ΜΠΕ
