Το εντυπωσιακό φαινόμενο της «Βροχής των Λεοντιδών» θα εμφανιστεί και φέτος τη νύχτα της 17ης προς 18ης Νοεμβρίου και θα είναι ορατό από τη 1 μέχρι τις 4.30 τα ξημερώματα υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει ξαστεριά.
Κατά τη διάρκεια αυτού του ετήσιου φαινομένου δεκάδες διάττοντες σχηματίζουν τη «Βροχή των Λεοντιδών», η οποία έχει πάρει το όνομά της εξαιτίας της αντίληψης ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα και οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης Τεμπλ Τατλ...
Οπως εξηγεί ο διευθυντής του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου Διονύσης Σιμόπουλος, «αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διέλευσή τους από τη Γη οι κομήτες αφήνουν πίσω τους διάφορα μικρά σωματίδια σκόνης τα οποία είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν πολλές φορές την τροχιά της Γης. Οταν η Γη συναντάει μια τέτοια ομάδα σωματιδίων, τα έλκει και τότε αυτά εισέρχονται στην ατμόσφαιρά μας με ρυθμό από 40 έως 70 αντικειμένων την ώρα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Από αυτά τα μετέωρα ένας πολύ μικρός αριθμός καταφέρνει να φτάσει στην επιφάνεια της Γης".
Κάθε Νοέμβριο
Στην περίπτωση της Βροχής των Λεοντιδών, καθώς η Γη περιστρέφεται στην τροχιά της γύρω από τον Ηλιο, συναντά κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τετλ και πέφτει πάνω του με ταχύτητα 108.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπούν τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος περίπου 100 χιλιομέτρων και αναφλέγονται.
Εν συνεχεία, η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας και σχηματίζει μια φωτεινή σφαίρα δύο έως τριών μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή η φωτεινή σφαίρα είναι ορατή από τη Γη.
Το 1799 η βροχή αυτή είχε παρατηρηθεί από τον Πρώσο επιστήμονα Αλεξάντερ φον Χούμπολτ που βρίσκονταν στη Βενεζουέλα. Σύμφωνα με την περιγραφή του, σχεδόν ολόκληρος ο ουρανός καλύφθηκε από φωτεινά μετέωρα που απείχαν μεταξύ τους όσο το διπλάσιο μέγεθος της Πανσελήνου.
Οι ιθαγενείς της Νοτίου Αμερικής, πάντως, είχαν παρατηρήσει το φαινόμενο και το 1766, ενώ υπάρχουν ενδείξεις για μεγάλες καταιγίδες διαττόντων τα έτη 902, 934, 967, 1037, 1202, 1366 και 1533 μ.Χ.
Η μεγαλύτερη καταιγίδα διαττόντων που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η Καταιγίδα των Λεοντιδών στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν το φαινόμενο θύμιζε εκρήξεις πυροτεχνημάτων από μία ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ενας ιστορικός μάλιστα το 1878 τη θεώρησε ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα των ΗΠΑ. Το γεγονός απεικονίστηκε σε πολλά έργα τέχνης, ενώ αρκετοί κοινωνιολόγοι απέδωσαν στο συγκεκριμένο φαινόμενο τον πυρετό για τη θρησκεία που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
Η εμφάνιση των Λεοντιδών το 1866 έφτασε τους 5.000 διάττοντες την ώρα, ενώ το 1867 ο ρυθμός έπεσε στους 1.000 την ώρα. Αντίθετα το 1899 η Βροχή των Λεοντιδών ήταν απογοητευτική αλλά την επόμενη χρονιά και πάλι στους 1.000 διάττοντες την ώρα.
Τα επόμενα χρόνια τα ίχνη του κομήτη χάθηκαν και θεωρήθηκε ότι είχε μάλλον διαλυθεί μέχρις ότου ανακαλύφθηκε και πάλι το 1965 όταν προσπέρασε τη τροχιά της Γης σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη απ αυτήν της Σελήνης. Εναν χρόνο αργότερα, στις 17 Νοεμβρίου 1966, στις κεντρικές και δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες δεκάδες χιλιάδες διάττοντες στόλισαν και πάλι τον νυχτερινό ουρανό για είκοσι τουλάχιστον λεπτά με ρυθμό 200.000 έως 1.000.000 διαττόντων την ώρα.
«Κάθε ημέρα που περνάει, πάντως, πάνω από 100 τόνοι λεπτής διαστημικής σκόνης πέφτει πάνω στην επιφάνεια της Γης χωρίς καν να το καταλάβουμε. Υπολογίζεται ότι περίπου 1.000 από τους διαστημικούς αυτούς επιδρομείς είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να αντέξουν το ταξίδι μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας κάθε χρόνο και φτάνουν στην επιφάνεια της Γης ως μετεωρίτες. Επειδή όμως τα 2/3 του πλανήτη μας είναι καλυμμένα με νερό, οι πτώσεις αυτές γίνονται σπάνια αντιληπτές», επισημαίνει ο κ. Σιμόπουλος.
Οπως εξηγεί ο διευθυντής του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου Διονύσης Σιμόπουλος, «αυτό συμβαίνει γιατί κατά τη διέλευσή τους από τη Γη οι κομήτες αφήνουν πίσω τους διάφορα μικρά σωματίδια σκόνης τα οποία είναι σχετικά μαζεμένα μαζί σε ομάδες και τέμνουν πολλές φορές την τροχιά της Γης. Οταν η Γη συναντάει μια τέτοια ομάδα σωματιδίων, τα έλκει και τότε αυτά εισέρχονται στην ατμόσφαιρά μας με ρυθμό από 40 έως 70 αντικειμένων την ώρα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά από κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη ο ρυθμός αυτός μπορεί και να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Από αυτά τα μετέωρα ένας πολύ μικρός αριθμός καταφέρνει να φτάσει στην επιφάνεια της Γης".
Κάθε Νοέμβριο
Στην περίπτωση της Βροχής των Λεοντιδών, καθώς η Γη περιστρέφεται στην τροχιά της γύρω από τον Ηλιο, συναντά κάθε Νοέμβριο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Τεμπλ-Τετλ και πέφτει πάνω του με ταχύτητα 108.000 χιλιομέτρων την ώρα.
Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπούν τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς μας σε ύψος περίπου 100 χιλιομέτρων και αναφλέγονται.
Εν συνεχεία, η ανάφλεξη αυτή ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας και σχηματίζει μια φωτεινή σφαίρα δύο έως τριών μέτρων που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή η φωτεινή σφαίρα είναι ορατή από τη Γη.
Το 1799 η βροχή αυτή είχε παρατηρηθεί από τον Πρώσο επιστήμονα Αλεξάντερ φον Χούμπολτ που βρίσκονταν στη Βενεζουέλα. Σύμφωνα με την περιγραφή του, σχεδόν ολόκληρος ο ουρανός καλύφθηκε από φωτεινά μετέωρα που απείχαν μεταξύ τους όσο το διπλάσιο μέγεθος της Πανσελήνου.
Οι ιθαγενείς της Νοτίου Αμερικής, πάντως, είχαν παρατηρήσει το φαινόμενο και το 1766, ενώ υπάρχουν ενδείξεις για μεγάλες καταιγίδες διαττόντων τα έτη 902, 934, 967, 1037, 1202, 1366 και 1533 μ.Χ.
Η μεγαλύτερη καταιγίδα διαττόντων που παρατηρήθηκε ποτέ ήταν η Καταιγίδα των Λεοντιδών στις 12 προς 13 Νοεμβρίου του 1833 όταν το φαινόμενο θύμιζε εκρήξεις πυροτεχνημάτων από μία ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ενας ιστορικός μάλιστα το 1878 τη θεώρησε ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα των ΗΠΑ. Το γεγονός απεικονίστηκε σε πολλά έργα τέχνης, ενώ αρκετοί κοινωνιολόγοι απέδωσαν στο συγκεκριμένο φαινόμενο τον πυρετό για τη θρησκεία που επηρέασε τα επόμενα χρόνια την κοινωνική εξέλιξη και τον σύγχρονο χαρακτήρα των ΗΠΑ.
Η εμφάνιση των Λεοντιδών το 1866 έφτασε τους 5.000 διάττοντες την ώρα, ενώ το 1867 ο ρυθμός έπεσε στους 1.000 την ώρα. Αντίθετα το 1899 η Βροχή των Λεοντιδών ήταν απογοητευτική αλλά την επόμενη χρονιά και πάλι στους 1.000 διάττοντες την ώρα.
Τα επόμενα χρόνια τα ίχνη του κομήτη χάθηκαν και θεωρήθηκε ότι είχε μάλλον διαλυθεί μέχρις ότου ανακαλύφθηκε και πάλι το 1965 όταν προσπέρασε τη τροχιά της Γης σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη απ αυτήν της Σελήνης. Εναν χρόνο αργότερα, στις 17 Νοεμβρίου 1966, στις κεντρικές και δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες δεκάδες χιλιάδες διάττοντες στόλισαν και πάλι τον νυχτερινό ουρανό για είκοσι τουλάχιστον λεπτά με ρυθμό 200.000 έως 1.000.000 διαττόντων την ώρα.
«Κάθε ημέρα που περνάει, πάντως, πάνω από 100 τόνοι λεπτής διαστημικής σκόνης πέφτει πάνω στην επιφάνεια της Γης χωρίς καν να το καταλάβουμε. Υπολογίζεται ότι περίπου 1.000 από τους διαστημικούς αυτούς επιδρομείς είναι αρκετά μεγάλοι ώστε να αντέξουν το ταξίδι μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη μας κάθε χρόνο και φτάνουν στην επιφάνεια της Γης ως μετεωρίτες. Επειδή όμως τα 2/3 του πλανήτη μας είναι καλυμμένα με νερό, οι πτώσεις αυτές γίνονται σπάνια αντιληπτές», επισημαίνει ο κ. Σιμόπουλος.
